ققنوس تاریک یا ققنوس سیاه یا دارک فینکس یک فیلم ابرقهرمانی به نویسندگی و کارگردانی سیمون کینبرگ است، که بر اساس شخصیت‌های مجموعه کتاب‌های مصور مردان ایکس کمپانی مارول کامیکس ساخته شده است. این فیلم به عنوان سیزدهمین قسمت در مجموعه فیلم‌های مردان ایکس به شمار می‌رود و آغاز یک سه‌گانه فیلم جدید از مردان ایکس است. در این فیلم بازیگرانی همچون جیمز مک‌آووی، مایکل فاسبندر، جنیفر لارنس، نیکلاس هولت، تای شرایدن، سوفی ترنر، الکساندرا شیپ، کدی اسمیت-مک‌فی، ایوان پیترز و جسیکا چستین ایفای نقش می‌کنند. در این قسمت مردان ایکس باید با قدرت کامل دارک فینکس و همچنین امپراتوری بیگانه‌ای به نام شیعار روبرو شوند. گروه X-Men با یک دشمن بسیار نیرومند و قدرتمند که از خودشان است، مواجه خواهند شد که او جین گری است. در طول یک ماموریت فضایی و زمانی که جین در آستانه کشته شدن بود، یک نیروی کیهانی مرموز به او برخورد می‌کند و او را تحت تاثیرش قرار می‌دهد. زمانی که آن‌ها به خانه باز می‌گردند، این نیرو نه تنها باعث می‌شود تا جین قدرتمندتر شود، بلکه باعث ناپایدارتر شدن او نیز می‌شود. جین باید با نیرویی که نمی‌تواند آن را درک کند، مبارزه کند. زمانی که جین از کنترل خارج می‌شود و شروع به آسیب زدن به کسانی که دوست‌شان دارد، می‌کند، حال اعضای این خانواده که از یکدیگر جدا شده‌اند، باید یک بار دیگر متحد شوند تا نه تنها جین را نجات دهند، بلکه از زمین در برابر گروهی از بیگانگان فضایی که آرزوهای آن‌ها استفاده از از نیروی جین گری است تا با آن بر کهکشان حکومت کنند، دفاع کنند.
